Temmuz ayına girişimizle ile beklendiği gibi, konut kira artışlarında yüzde 25 tavan sınır uygulaması sona erdi ve karar uzatılmadı.
Konut kiraları ve zam oranları, son iki yıldır vatandaşın en büyük sorunu. Daha önce TÜFE 12 aylık ortalamasına göre belirlenen kira zam oranları, yüksek enflasyon dönemi olarak geçirdiğimiz 2022’nin Haziran ayında Türk Borçlar Kanunu’na eklenen geçici madde ile "konut kiralarında yüzde 25 tavan sınırı" olacak şekilde sabitlenmişti.
Ticari gayrimenkullerin kiralamaları ise kapsam dışında bırakılmıştı. Örnek olarak; geçtiğimiz Haziran 2024 ayında kontrat süresi dolan iş yeri sahipleri, kiraları için yüzde 62,51 oranında zam yapabildi. Yüzde 25 zam sınırı halen uygulandığı için söz konusu oran konut kiralarında geçerli olmadı.
Hatırlarsanız, Mayıs ayında konuyla ilgili bir TV programında açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, uygulamanın belli bir süre için yapıldığını, devam etmesi yönünde bir çalışma olmadığını zaten ifade etmişti.
Neticede, bu yüzde 25 üst sınır uygulaması, 2 Temmuz itibarıyla sona erdi.
Artık konutlarda kira artışı, yine eskisi gibi 12 aylık TÜFE ortalaması dikkate alınarak yapılacak. Ev sahibi bu üst sınırı aşamayacak; zam dönemi Temmuz öncesi olan kiracılardan yeni bir artış talep edilemeyecek.
Temmuz 2024 kira tavan sınır oranı ne kadar?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Haziran ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 71,6 oranında arttı. TÜFE'deki değişim 2024 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 1,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 71,6 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 65,07 olarak hesaplandı.
Yani ev sahipleri, 2 Temmuz itibariyle kontratı yenilenen kiracılarına en fazla %65,07 oranında zam yapabilecek. Tabii ki bu bir tavan sınır olup, ev sahibi ve kiracının anlaşarak daha düşük bir oranda zam yapması da yine mümkün. Zaten yüzde 25 sınırı varken bile bu anlaşma ve insiyatifler kullanılıyordu. Peki bu yüzde 25 sınırı ne kadar uygulanabildi? Gelin son olarak da ona bakalım:
Endeksa, %25 Kira Uygulamasının 2 Yıllık Bilançosunu Değerlendirdi: Türkiye genelinde artış yüzde 265!
Endeksa verilerine göre, %25 kira sınırlaması Türkiye genelinde ortalama kira fiyatlarındaki reel artışı kısmen durdurabildi. 2 yıllık dönemde Türkiye genelindeki kiralık evlerin değeri nominal olarak %265 arttı. Enflasyondan arındırıldığında ise kira değerleri %47 oranında yükseldi. Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt, düzenlemenin kaldırılmasının sektörü pozitif yönde etkileyeceğini belirtiyor: “Sınırlamayla birlikte ev sahipleri ve kiracılar arasında yaşanan anlaşmazlıklar, piyasada kiralık konut stoğunu azaltan bir etki yarattı. Bu uygulamanın kalkmasıyla birlikte piyasa orta vadede arz talep yeniden dengesini bulacaktır.”
Öğüt açıklamasına şu şekilde devam etti: “Verilerimiz iki yıllık süreçte kiraların reel olarak %47 arttığını gösteriyor. Ancak son bir yıllık verilere baktığımızda, Türkiye genelindeki kiralar reel olarak %8 düştü. Dolayısıyla ilk yıl ev sahiplerinin kiraları çok yüksek oranlarda artırdığını; ikinci yılda ise düzenlemenin kira artış oranlarını baskıladığını söyleyebiliriz. Bununla birlikte, evini ilk kez kiraya verecek birçok ev sahibi bu düzenlemenin süreceği ve bir sene sonra kiraya %25’ten daha fazla zam yapamayacağı tahminiyle hareket etti. Ancak düzenlemenin kaldırılmasıyla orta vadede, piyasa arz talep dengesini bulacaktır.”
Öğüt, kira fiyatlarının artık serbest piyasada belirlenecek olmasının konut satışlarına da hareketlilik getireceği görüşünde. “Son dönemlerde kiracı-ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlıkların artması, kiracılı evlerin satışına da yansıyor. Eskiden kiracılı ev daha değerliyken; son dönemlerde kiracısı olmayan boş evler daha değerli görülmeye başlamıştı. Düzenlemenin kalkmasıyla bu bakış açısında da bir değişim yaşanabilir. Endeksa olarak, sektörün bu dinamik sürecini yakından izleyerek büyük veri analizi uzmanlığımızla müşterilerimize en güncel bilgileri sunmaya devam edeceğiz” dedi.
Kaynaklar / Bağlantılar / Yayın tarihi:
Tüketici Fiyat Endeksi, Haziran 2024
(03.07.2024)
Endeksa, %25 Kira Uygulamasının 2 yıllık Bilançosunu Değerlendirdi
(29.05.2024)
Comments